تاریخچه اساطیری و وقایع تلخ تاریخی

می توان گفت آمل پایتخت اساطیری است چون نبردهای فریدون آرش ضحاک کیخسرو و ... در زیر پای دیو سفید آمل انجام شده است.شهر آمل از روزگاران کهن همواره شهری آباد و پر رونق بوده است. سیمای  این شهر باستانی، از لا به لای هزاره های مه گرفته ی تمدن های پیش  آریایی در فلات ایران رخ نموده و پیشینه ی تاریخی آن با افسانه ها و  اساطیر پرشکوه ایرانی در هم آمیخته است. نام آمل شانزده بار در شاهنامه ی سترگ فردوسی یاد شده است.فریدون، پادشاه اسطوره ای که اژدهاک ماردوش را درون چاهی در دماوندکوه  آویخت، خود پرورش یافته ی دامان البرز بود و پژوهشگران، پایتخت او را   حوالی آمل می دانند و امروز نیز باشندگان لاریجان، دشت خرمی در پای دماوند را  تخت فریدون می خوانند.

آمل در گفتارها

پیرنیا می نویسد : « وقتی آریایی ها به فلات ایران آمدند ، مردمانی یافتند که زشت و از حیث نژاد و عادت و اخلاق و مذهب پست تر از آنان بودند . آریایی ها مردم بومی از « دیو » یا « تور » نامیدند. علاوه بر این در مازندران آثاری بدست آمده که خیلی قدیمی است ودلالت بر صحت این استنباط می نماید . رفتار آریایی ها با این مردم بومی مانند رفتار غالب با مغلوب بود ، بخصوص که آریانها آنها را از خود پست تر می دانستند ، بنابراین در ابتدا هیچ حقی برای آنها قائل نبودند . « 

اردشیر برزگر می نویسد : « هزاران سال ، پیش از آمدن آریاهای ایرانی به فلات ایران چندین گروه مردمان بومی که چهار گروه آن مشهورترند در این فلات جای داشتند که چگونگی دوره های پیشین آن چندان روشن نیست .

تاریخچه آمل

بعضی ها معتقدند تاریخ آمل با افسانه ها پیوند خرده است.گرچه آمل قدمت آن به اول آریایی ها و قبل از اسلام بر می گردد ولی به خاطر اینکه در زمان آماردها آمل رونق خاصی گرفته و از آن دوره تمام اراضی آمل رونق ویژه ای در تمامی زمینه ها گرفت و از آن جا آمل جدیدی در کنار رود هراز روی کار آمد.در عصر صفوی آمل رونق فراوان گرفت و حکام صفویه به مازندران دلبستگی خاص داشتند. شاه عباس که به آمل علاقه زیاد داشت به دستور او جاده کنار رودخانه هراز آباد شد و در طول راه برای توقف چهارپایان و افراد کاروانسرا ایجاد کردند جاده شوسه‌ای که آمل را به ساری و گرگان وصل می‌کرد، درزمان او احداث شد. از این شهر با عنوان “پایتخت دنیای مسکون” به جهت بزرگی و عظمت آن یاد می شده است.

 

روایتی از مقاومت تاریخی مردم آمل

صفحات کتاب تاریخ پر است از داستان‌های پایداری و ایستادگی منادیان حق و حقیقت در مقابل توفان سهمگین ظلم و کینه. داستان زشتی‌ها و زیبایی‌ها، داستان راست‌ها و دروغ‌ها و داستان واقعیت‌ها و مجازها… اما آنچه فرجام را رقم می‌زند، باقی ماندن حق است و رفتن باطل و چه زیباست سنت «جاءالحق و زهق‌الباطل ان الباطل کان زهوقا»…